غذاهای حاوی آنتی اکسیدان، به نفعکار زیبایی کار می کنند
رابطه دو طرفه تغذیه و زیبایی
تمام سلول های بدن ما برای زنده بودن نیاز به سه چیز دارند:
اول: تغذیه ی مناسب و اکسیژن
دوم: دفع سموم، مواد زاید و دی اکسید کربن
سوم: محافظت از خود
تغذیه یا همان جذب مواد غذایی مراحل مختلفی دارد که از لحظه ی خوردن ماده غذایی شروع می شود و بعد از اینکه معده و روده ی شما آن را هضم و جذب کرد، به پایان می رسد.
اشتباه بزرگ اما رایج!
کارشناسان تغذیه معتقدند که روند تغذیه با جذب غذا خاتمه پیدا نمی کند، بلکه تازه این اول راه است، چرا که این مواد غذایی باید از طریق خون به سلول های بدن برسند، وارد آنها شوند، پس از آن در سلول ها بسوزند و به مصرف برسند. البته سوختن درون سلولی نیاز به آتش ندارد، اما نیاز به اکسیژن دارد، یعنی غذا درون سلول ها اکسید شده و انرژی موجود در آن آزاد می شود و این انرژی صرف کارهای سلولی، مثل حرکت یا تکثیر و تولید مثل می شود.
تا اینجای کار همه چیز به خوبی و خوشی پیش می رود، اما در این مرحله اشکالاتی بروز می کند و آن تجمع مواد نیم سوز یا سوخته ی به جا مانده از اکسیداسیون سلولی یا همان رادیکال های آزاد است. رادیکال های آزاد، موادی بسیار فعال و فرار هستند که از مشهورترین آنها می توان به آب اکسیژنه اشاره کرد. رادیکال های آزاد آن قدر فعال هستند که در کمتر از چند ثانیه با مواد داخل سلول ترکیب شده و به همین دلیل سبب بروز عوارض بسیار خطرناکی در سلول می شوند که از آن جمله می توان به آسیب غشای سلولی یا آسیب ماده ی وراثتی سلول ها اشاره کرد. از این رو می توان رادیکال های آزاد را سر منشأ بسیاری از بیماری ها مانند سرطان، پیری پوست و انواع بیماری ها دانست.
راه حل بدن ما
ظاهرا قضیه خیلی جدی است، اما شما خیلی نگران نباشید، چون بدن ما قبلا راه حل های کارآمدی برای این منظور تدارک دیده است. یکی از این راه حل ها، بهره گیری از موادی به نام آنتی اکسیدان است. وظیفه ی عمده ی این مواد، خنثی کردن رادیکال های آزاد است. هر سلول به نوعی از این مواد استفاده کرده و در واقع از خود محافظت می کند. در طبیعت مواد مختلفی وجود دارند که بدن ما صرفا برای محافظت از خود، به آنها نیاز دارد. شاید فکر کنید آنتی اکسیدان ها، موادی کمیاب هستند که گاهی لازم است مصرف شوند، اما شما سخت در اشتباه هستید، چرا که بدن ما حتی یک ثانیه هم نمی تواند از وجود این مواد بی بهره باشد.
مشکلات ناشی از آلودگی هوا، مصرف مواد غذایی سرطان زا مانند نیترات ها، هورمون های محیطی، سرب و مواد شیمیایی آسیب رسان همه و همه تنها یک راه درمان و پیشگیری دارند و آن هم مصرف مقادیر زیاد مواد آنتی اکسیدان به صورت روزانه است.
بالا بردن سطح دفاعی سیستم ایمنی و کاهش ابتلا به بیماری های ویروسی و عفونی و قارچی نیز هدفی است که آنتی اکسیدان ها رسیدن به آن را ممکن می سازند.
واژه ی آنتی اکسیدان به معنای ضد اکسیژن، به موادی اطلاق می شود که از مصرف اکسیژن جلوگیری می کنند. این مواد در قرن نوزدهم و ابتدای قرن بیستم میلادی موضوع تحقیقات گسترده ای در حوزه ی صنعت بودند. آنها می خواستند موادی را بیابند که از اکسید شدن فلزات یا انفجار و آتش سوزی سوخت جلوگیری کنند.
در حوزه ی صنایع غذایی، آنتی اکسیدان ها به منظور پیشگیری از فاسد شدن چربی ها به کار می روند.
در حوزه بیولوژی نیز دانشمندان به تجربه دریافته بودند که ویتامین هایی مثل A و C و E خواص آنتی اکسیدانی خوبی دارند تا اینکه در سال 1926 برای اولین بار دانشمندان مکانیسم اثر آنتی اکسیدان ها را به طور کامل شناسایی کردند و از آن سال به بعد، مواد متنوعی به جمع این گروه اضافه شدند.
مس، روی، منگنز و آهن نیز املاح معدنی هستند که در روند کارکرد مواد آنتی اکسیدان نقش مهمی را ایفا کنند، بنابراین برخی از دانشمندان این املاح ارزشمند را جزء گروه آنتی اکسیدان ها به حساب می آورند.
جالب است بدانید، یکی از مهم ترین و سرشناس ترین آنتی اکسیدان ها، کاتالاز نام دارد. این آنتی اکسیدان مستقیما در روند خنثی سازی پراکسید هیدروژن که یک رادیکال آزاد و بسیار خطرناک است، شرکت دارد. جالب تر آنکه این مولکول پروتئینی در هر دقیقه بالغ بر 6 میلیون از این رادیکال های آزاد را خنثی کرده و به اکسیژن و آب که مواد حیاتی برای بدن ما هستند، تبدیل می کند.
قوی ترین آنتی اکسیدان
«SOD»یا «سوپر اکسید دسموتاز» به عنوان قوی ترین آنتی اکسیدان مطرح می باشد. آیا می دانید این آنتی اکسیدان از کجا تهیه می شود؟ از روغن جوانه ی گندم، البته شاید به نظر شما بسیار کم ارزش است، اما باید بدانید هر یک کیلو از این روغن معادل 25 میلیون تومان قیمت دارد. حال حتما متوجه شده اید که چرا برخی شرکت های آرایشی بهداشتی در تبلیغات خود ادعا می کنند که از جوانه ی گندم در محصولاتشان استفاده کرده اند، چرا که این مواد، واقعا ضد پیری پوست هستند.
یک آنتی اکسیدان معروف دیگر «تئین» نام دارد. اگر کمی به دور و برتان نگاه کنید، حتما این ماده را در اطراف خود پیدا خواهید کرد. این آنتی اکسیدان به وفور در چای یافت می شود. آری، چای نوشیدنی ارزشمندی است.
از سوی دیگر، تئین موجود در چای موجب جذب نشدن کلسیم و آهن موجود در غذا می شود و به قول متخصصان تغذیه، یک «ضد مغذی» است.
از دیگر مواد طبیعی سرشار از آنتی اکسیدان، باید به انواع میوه ها مثل گیلاس، انگور، سیب، فلفل، قارچ خوراکی، گندم سبوس دار، دانه های روغنی مثل پسته، بادام و لوبیا، قهوه و کاکائو اشاره کرد.
کدام یک از شما هر روز یکی از این مواد را مصرف می کند؟
مصرف آنتی اکسیدان های طبیعی یا مکمل های غذایی حاوی آنتی اکسیدان ها می تواند، سبب پیشگیری از پیری پوست شود. امروزه تنها راه درمان قطعی پیری پوست را استفاده از این مواد ارزشمند می دانند. بنابراین غذاهای حاوی آنتی اکسیدان با پِیشگیری از پیری پوست به نفع زیبایی کار می کنند.
در ضمن آنتی اکسیدان از تخریب ماده ی وراثتی و در نتیجه بروز سرطان جلوگیری می کنند. از طرفی با تسریع دفع سموم و مواد زاید سلولی از بسیاری از بیماری هایی که به علت تخریب سلول ها بروز می کند، جلوگیری می کند. بیماری هایی که امروزه بسیاری از سالمندان با آنها درگیر هستند، مثل دمانس(زوال عقل)، آلزایمر، مشکلات پیشرفته ی کبدی، کلیوی و قلبی.
دکتر مهرداد اخوان بهبهانی
تک بانو 